Guatr Hastalığı
Guatr, tiroit bezlerinde meydana gelen bir tür hastalıktır. Tiroit bezlerinin kontrolsüz büyümesiyle veya bezde oluşan nodüller sebebiyle ortaya çıkabilir. Nodülsüz guatrda tiroit bezleri simetrik şekilde büyür. Nodülle oluşan guatrda ise tiroit bezi asimetrik şekilde büyür ve çok sayıda nodül ortaya çıkar.
Guatrın Sebepleri
Nodülsüz guatr, tiroit bezlerinin yeterince tiroit hormonu üretememesi sonucu ortaya çıkar. Yeterince tiroit hormonu üretilmeyince beyin tiroit bezlerini uyarır ve uyarılan tiroit bezleri daha fazla üretim yapabilmek için tek yolun büyümek ve çoğalmak olduğunu düşünür, ardından büyümeye ve çoğalmaya başlar. Nodülsüz guatrın başlıca sebebi budur.
Nodülle oluşan guatrda ise yine tiroit bezlerinin yeterince tiroit hormonu üretememesi ile süreç başlar. Beyin uyarıyı gönderdiğinde bazı hücreler bu uyarıyı diğerlerinden fazla algılar ve diğerlerinden çok daha hızlı büyümeye ve çoğalmaya başlar. Bu kontrolsüz büyüme de yumrular halinde nodüllere sebep olur. Tiroitte ortaya çıkan nodüller kanser riski de taşıyabilir. Ancak bu oran oldukça düşüktür. Tek veya az sayıda nodüllü guatrda kanser şüphesi artar, ancak nodül sayısı fazlaysa genelde kanser riski ortadan kalkar.
Tiroit hormonunun az üretilmesine sebep olan durumlar ise; az iyot tüketimi, hipertiroidi, hipotiroidi, nodüller, tiroit kanseri, tiroit bezi iltihabı olarak sıralanabilir. İyot, tiroit hormonunun hammaddeleri arasındadır, bu yüzden yeterli düzeyde alınmayan iyot guatra sebep olabilir. Hipertiroidi hastalığı tiroit bezlerinin aşırı hormon yapmasına sebep olur. Bu hastalıkta antikorlar tiroit bezini uyarır ve hormon yapmaya çalışan tiroit bezleri büyür. Hipotiroidi hastalığında ise tiroit bezlerinde meydana gelen sorunlar sonucunda tiroit hormonu üretimi azalır ve tiroit bezleri yine uyarılır. Bu uyarı tiroit bezlerinin büyümesine sebep olur. Tiroit kanseri de nodüllü guatrla aynı şekilde gelişir ve kanser tiroit bezlerinin büyümesine sebep olur. Tiroit bezlerinde meydana gelen iltihaplar da tiroit bezlerinin büyümesine yol açabilir.
Guatr Hastalığının Belirtileri
Guatr, ne yazık ki büyüyene kadar belli olacak etkiler göstermez. Belirtilerin ilk alınması tiroit bezlerinin zaten büyümüş olmasıyla aynı zamana denk gelir. Guatr büyüdükçe bireyin boğazında şişlik meydana gelir, bundan önce nefes daralmaları ve yutma zorlukları da ortaya çıkabilir. Guatrın ilk belirtilerinden biri de yavaşlayan metabolizma olabilir, daha uzun aralıklarda tuvalete çıkıyorsanız veya kısa sürede kilo aldıysanız kontrole giderek daha büyümeden durdurma şansınız olabilir. Ancak guatrın erken fark edilmesi çok önemlidir. Bunun için düzenli şekilde kontrole gitmek yeterli olacaktır. Erken teşhisi yapılmış guatr hastalığı, besin takviyesi veya ilaç tedavisiyle kolayca çözülebilir. Eğer teşhis erken yapılmadıysa kanser riski artar ve kanser tedavisi de zora girebilir.
Guatr Hastalığının Tanısı ve Tedavisi
Nodülle oluşan guatrın tanısı konulurken çok dikkatli olunmalıdır. Çünkü tiroit kanseri olan bir hastayı guatr olarak tanılamak mümkündür. Öncelikle tiroit iğne biyopsisi yapılır, nodülden alınan parça incelenir ve kanser olup olmadığı tespit edilir. Ardından tiroit ultrasonu gelir, nodüllerin durumu incelenir, tedavi yapılıyorsa nasıl etki ettiğine bakılır. Sonrasında tiroit sintigrafisi yapılır; bu yöntem radyoaktif bir maddenin damardan verilmesi ve tiroit bezlerinin kontrol edilmesi olarak tanımlanabilir. Tiroit hormonu testleri yapılır, bu testlerde bireyin Serbest T3, Serbest T4 ve TSH düzeyine bakılır. Test sonucunda hipertiroidi veya hipotiroidi olup olmadığı anlaşılır. Tanı konur.
Guatr tedavisi, ilaçla ve besin takviyesiyle yapılabilir. Tabi kanserli hücre yoksa. Eğer tiroit kanseri teşhisi konursa cerrahi müdahale yapılmak zorundadır. Bir bezde çok fazla nodül varsa da cerrahi müdahaleye gerek duyulabilir.
Yazıyı indirmek için: Guatr Hastalığı.docx (13.6 KB)