Türkiye’de sağlık hizmetleri geçmişten günümüze hem teknolojik hem akademik açıdan hızlı bir gelişim göstererek standartlarına ulaşma aşamasına gelmiştir. Sağlık hizmetlerinin geçmişine baktığımızda hizmet sunma biçimleri olarak mistik dönem, polifarmasi dönemi ve etiyolojik dönemlerden sonra günümüzde ve yakın geçmişimizde çağdaş dönem olarak adlandırılan dönem başlamıştır.
Çağdaş Dönem Tedavi Süreci
Ülkemizde çağdaş tedavi yöntemlerine uyum sağlanarak çağdaş dönem kriterlerine uygulanıyor. Çağdaş dönem kriterlerini esas olan anlayış biyolojik, sosyal ve fiziki etkenlerin yanında bu etkenleri oluşturan diğer faktörlerin de tedavi sürecinde katılmasıdır. Bu noktada tedavi süreci hastayı bir birey olarak değil toplumun bir parçası olarak ele almaktadır. Türkiye’de hasta olmak çağdaş dönem tedavi süreçleri ile yeni bir boyuta taşındı. Çağdaş sağlık hizmetlerine esasları ile kişi yaşamı bir bütün şekilde ele alınarak hastalığın oluştuğu dönem öncesi ve sonrası ile beraber değerlendirilir. Kişi çevresinden soyutlanmaz, hastalık ve hastalığın öncesinde oluşan etkenler değerlendirilerek tedaviye süreci işletilir.
Türkiye’de Sağlık Hizmetleri ve Koruyucu Sağlık Hizmeti
Türkiye’de sağlık hizmetleri yalnızca hastalık üzerine yoğunlaşmayıp hastalık öncesi oluşan şartları ortadan kaldırmaya da yoğunlaşarak hastalık oranlarını azaltmayı amaçlamaktadır. Koruyucu sağlık hizmetleri adı altında yapılan bu işlemler çevreye yönelik ve insana yönelik olarak iki başlık altında yürütülüyor.
Çevreye dönük olan koruyucu sağlık hizmetlerinde insan sağlığını olumsuz yönde etkileyen fiziki, biyolojik ve kimyasal etkenlerin yanında sosyal etkenlerin de yok edilerek hastalığın oluşmasını engellemek amaçlanır. Çevreye dönük koruyucu sağlık hizmetlerinde yeterli temiz su, katı sıvı atıkların imhası, endüstri sağlığı, konut sağlığı, haşerelerle mücadele ve hava kirliliği ile mücadele konu başlıkları vardır.
Bireye dönük koruyucu sağlık hizmetlerinde ise kişileri hastalık oluşumlarına karşı daha güçlü ve daha dirençli hale getirmeyi amaçlayan uygulamalar yapılır. Erken teşhis doğru tedavi ile beraber en az hasarlı ya da hasarsız iyileşme sağlayan uygulamalar bu grup altında ele alınır. Bireye dönük sağlık hizmetleri içinde erken tanı, aşılama, doğru tedavi, ilaç tedavisi, sağlık eğitimi ve beslenme iyileştirmesi gibi konu başlıkları vardır.
Türkiye’de Tedavi Hizmetleri
Hasta iyileştirme sürecinde bireyim sağlığına kavuşması için tedavi edici hizmetler uygulanmaktadır. Kendi içerisinde üç aşamaya ayrılan tedavi edici hizmetler birinci basamak yani başvuru ve ayakta muayene aşaması, ikinci basamak yataklı tedavi uygulamaları ve son olarak da üçüncü basamak olan uzmanlaşmış seviyede yüksek teknoloji ile yapılan tedaviler uygulanmaktadır. Tedavi hizmetleri içerisinde rehabilitasyon hizmetleri de vardır. Hizmetleri tıbbi rehabilitasyon ve sosyal rehabilitasyon ilaçsız şekilde tedavi faaliyetleri yürütülmektedir.
Türkiye’de Hasta Hakları
Türkiye’de hasta hakları ele alındığında hastaların sahip oldukları şu şekilde belirtebiliriz.
-
Hasta hakkındaki tıbbi gerçekler
-
Tedavi ve tedavinin maliyeti
-
Uygulanabilecek alternatif tedavi yöntemler hakkında bilgi
-
Tedavi sürecinde var olan risklerin durumu
-
Hizmet veren tıbbi personelin kimlik bilgileri ve mesleki bilgileri hakkında bilgi
-
Tedavi süreci devam ederken ikinci bir doktor görüşü alma
Bu haklara sahip olan hastalar, tedavi süreci boyunca haklarını kullanarak tedavi olabilmektedir.
Türkiye’de Sağlık Hizmetleri Geçmişi ve Sağlık Örgütlenmesi Yapısı
Osmanlı döneminde kurumsal yapıya kavuşan sağlık hizmetleri, Cumhuriyet Döneminden itibaren gelişerek günümüze kadar gelmiştir. Günümüzde çağdaş yöntemlerle yapılan tedavi hizmetleri yasal mevzuatlar ve kanunlarla güvence altına alınmış olup devlet ve özel girişimlerle tedavi hizmetleri yürütülmektedir.
Türkiye’de sağlık örgütlenmesinin yapısına baktığımızda sağlık hizmetlerinin genel olarak kamu hastaneleri, özel hastaneler tarafından yürütüldüğünü görmekteyiz. Sağlık ocağı ve anne çocuk halk sağlığı gibi alt birimlerle de sağlık hizmetlerinin ülkenin her köşesine taşındığını görmekteyiz.