Kronik Böbrek Yetmezliği Nedir?
Böbreklerin normal işlevlerini kaybederek uğradığı görev kaybına böbrek yetmezliği adı verilmektedir. Vücutta böbrek yetmezliği geliştiğinde, böbrekler zararlı (toksik) maddelerin vücuttan atılması, vücuttaki fazla suyun uzaklaştırılması, kan basıncının kontrolüne ve kemiğin güçlenmesine yardım edilmesi gibi görevlerinde ciddi aksamalar yaşamaktadır.
Vücudumuzda iki adet böbrek bulunmasına karşın, sağlıklı bir insanda tek bir böbrek de bu görevleri başarıyla yerine getirebilir. Kişide gelişen hastalığın adına böbrek yetmezliği tanımlaması yapabilmek ve bu teşhisi kesin olarak koyabilmek için, böbrek yetmezliğine ait şikayetlerin ve belirtilerin her iki böbrekte de oluşması gerekmektedir. Böbrek yetmezliği rahatsızlığında iki böbrek birden görevlerini yapamaz hale gelir.
İki böbrekte birden görülen ciddi aksamalar ve rahatsızlığın olumsuz biçimde geri dönüşsüz olarak ilerlemesi durumunda, hastalık kronik böbrek yetmezliği adını alır. Ancak, böbreklerdeki görev kayıpları ve hastalığa dair diğer bulgular kısa zaman içinde meydana geliyorsa ve olumlu anlamda geriye dönüş ihtimali varsa, bu duruma akut böbrek yetmezliği adı verilmektedir.
Kronik Böbrek Yetmezliği ve Akut Böbrek Yetmezliği Ayrımının Önemi Nedir?
Akut böbrek yetmezliği kavramı, böbreklerin görevinde görülen aksamaların ve negatif belirtilerin çok kısa zaman içinde meydana gelmesi ve geriye dönüş ihtimalinin bulunması durumunda kullanılır. Tam zamanında teşhis edilerek uygun tedavi ile birlikte hastanın sonraki yaşamında böbrekleri tamamen normal işlevini yerine getirebilmektedir.
Kronik böbrek yetmezliği ile akut böbrek yetmezliği arasındaki diğer önemli fark da kronik böbrek yetmezliği teşhisi koyulan hastalarda rahatsızlığın takibi ile birlikte görülen ateşli hastalıklar, bazı ilaçlar ve aşırı su kaybı da hastalığın seyrini olumsuz yönde hızlandırabilir. Yine de zamanında müdahale ile bu olumsuz ve hızlı ilerlemeyi durdurmak mümkündür.
Böbrek Yetmezliğinden Kaynaklanan Belirtiler Nelerdir?
Böbrek yetmezliği adı verilen hastalığın belirtileri ne yazık ki kendine özgü değildir ve çoğu zaman başka hastalıklarla karıştırılmaktadır. Hastalık ciddi ölçüde ilerlemedikçe ortaya çıkmaz. Ancak günümüzde hastalıkların teşhisi için yapılan detaylı kan testleri sayesinde hastalık erkenden anlaşılabilmektedir. Hastalar doktora genellikle dikkat dağınıklığı, bacak krampları, uyku bozukluğu, cinsel bozukluklar veya nefes darlığı şikayetleriyle başvurmaktadır. Görünürde bu belirtilere bakarak akıllara böbrek yetmezliği ihtimalinin gelme olasılığı haklı olarak oldukça düşüktür. Ancak bu hastalıkla ilgili belki de en önemli ipucu sayılan belirtilerle birlikte geceleri de sık sık idrara çıkmaktır. Normalde, uyku saatine yakın sıvı tüketilmedikçe gece çok sık idarar çıkmak normal değildir. Ancak böbrek yetmezliğinden muzdarip hastalarda idrarın yoğunlaştırılamaması nedeniyle geceleri sık sık idrara çıkma belirtisi mevcuttur.
Böbrek Yetmezliğinin Nedenleri Nelerdir?
İlerlemiş ve kronikleşmiş böbrek yetmezliği rahatsızlığında sadece böbreklere değil böbrek dışında birçok organa ait görev bozuklukları da gelişme göstermektedir. Çünkü bu rahatsızlıkta vücut için birçok aksama meydana gelmektedir. Vücutta fazla su ve atık maddelerin birikimi, protein yıkımı sonucu oluşan maddelerin böbreklerin işlevini kaybetmesi sebebiyle vücuttan atılamaması, beslenme ve hormon bozuklukları bu duruma neden olan başlıca sebeplerdir.
Böbrek yetmezliğinin meydana gelmesine ve vücutta gittikçe ilerleyip kronikleşmesine neden olan çok sayıda hastalık bulunmaktadır. Ancak tıp dünyasında en yaygın olanları glomerülonefritler, diyabet (şeker hastalığı), ailesel bazı rahatsızlıklar (polikistik böbrek hastalığı vb.), hipertansiyon, amiloidoz, idrar yollarında tıkanma olarak bu listenin başında yer almaktadır.
Kronik Böbrek Yetmezliği ile Yaşamak
Dünya çapında yaklaşık üç milyon insana kronik böbrek yetmezliği teşhisi konulmakta ve bu hastalar böbrek yetmezliği nedeniyle diyalize girmektedir. Böbrek hastalığı böbrek yetmezliği aşamasına ilerlediğinde atık ürünler ve fazla sıvı vücutta birikir. Sonuç olarak bu toksinler bir kan saflaştırma işlemi ile vücuttan atılır. Bu işleme diyaliz adı verilmektedir. Kronik böbrek yetmezliği her ne kadar geri dönüşsüz olarak tanımlansa da; organ nakli, hemodiyaliz ve periton diyalizi adı verilen üç farklı tedavi yöntemi ile tedavi edilebilmektedir.
Yazıyı indirmek için: Kronik Böbrek Yetmezliği.docx (15.2 KB)